эсперанто с юлио баги
Эсперанто с юлио баги
Юлий Баги (Julio Baghy)
Юлий Баги (Baghy, 1891-1967), венгр, актер и режиссер, писатель, эсперантист с 1911 г.
Во время первой мировой войны Баги попал в русский плен и пробыл в лагерях Сибири шесть лет. Его личные переживания вдали от родины были источником первого периода творчества писателя.
Баги был романтиком, лириком, гуманистом-воспитателем, преданным продолжателем идей Л.Л.Заменгофа, сторонником внутреннего развития языка без иноязычных заимствований.
Тематика произведений Баги и диапазон литературных жанров широки, но далеко не всегда его сочинения отличаются необходимой завершенностью. Они рассчитаны на среднего читателя. Баги не пытался поднять интеллектуальный уровень читающей публики, а снисходил к ней, подсказывал, как следует понимать мысли автора. Самое сильное впечатление на читателей своей свежестью и искренностью произвело первое сочинение. Потом Баги начал повторяться. Вместе с тем Баги сыграл важную роль в истории оригинальной (не переводной) эсперанто-литературы. Его творчество было необходимой ступенькой в развитии молодой художественной литературы на новом языке, не имеющем литературных традиций, готовых языковых форм.
Большая заслуга Баги также в том, что он создал читательскую публику. Его произведения раскупались, переиздавались и не только на эсперанто. Книги Баги могли читать на своем родном языке венгры, немцы, французы, шведы, эстонцы и китайцы.
(А.И.Королевич. «Книга об эсперанто»)
| Che samovaro |
Che malnova samovaro
Sidas ruso kaj hungaro.
Dum la akvo zume bolas
La amikoj ekparolas:
«Havi landon en libero,
Tamen migri tra la tero,
Iri vojon, sed sencelan.
Chu vi konas pli kruelan?»
La hungaro ne respondas,
Liaj pensoj gheme ondas,
Vishas larmon retenitan:
«Havi landon, sed perditan. «
Che malnova samovaro
Sidas ruso kaj hungaro.
Dum la akvo bolas zume
Ili ploras, ploras kune.
Autuna foliaro
J. Baghу
Foliaro, flirte danca,
En koloroj centnuanca
Prujnmordite ventpelate
Shvebas chie: kampe, strate;
Jen kunighas, jen dissaltas,
Tie sinkas, tie haltas
Por susuri, sible plendi,
Jen funebre por silenti,
Poste supren, ek pro blovo,
Sed sencele kaj sen povo
Ghis ghi chesas kirle krozi
Kaj arighas por ripozi,
Kushi kiel morta garbo
Sub soleca seka arbo.
Осенняя листва
Ю.Баги
Эсперанто с юлио баги
Адаптировала Ирина Кротова, krotova_i@mail.ru
Метод чтения Ильи Франка
Kamparano kaj lia kaprino
(Крестьянин и его коза, kampo – поле, kamparo – село, сельская местность)
Foje araba kamparano (однажды арабский крестьянин: fojo – раз) aĉetis kaprinon (купил козу: kapro – козёл) en la foiro de Bagdad (на ярмарке Багдада). La kaprino estis sufiĉe grasa (коза была довольно жирная), montriĝis bona aĉetaĵo (оказалась хорошей покупкой: montri – показывать) pro sia laktoriĉa mamo (из-за своего полного: «богатого» молоком вымени: lakto – молоко, riĉa – богатый, обильный). Kun granda ĝojo la kamparano ekiris al sia vilaĝo (с большой радостью крестьянин отправился в свою деревню: iri – идти, ходить) kondukante per ŝnurego la belan kaprinon (ведя верёвкой красивую козу). Survoje renkonte al li venis alia kamparano (по дороге навстречу ему пришёл = встретился ему другой крестьянин: sur – на, vojo – путь, дорога), kiu haltigis lin (который остановил его: halti – останавливаться).
— Allah kreskigu vian barbon tre longa (Аллах да вырастит твою бороду очень длинной: kreski – расти)! Kiel belan kaprinon vi havas (какая красивая коза у тебя: «как/насколько красивую козу ты имеешь»)! Kie vi aĉetis ŝin (где ты купил её)?
— Nu (ну), en la foiro de Bagdad (на ярмарке Багдада) — respondis nia kamparano (ответил наш крестьянин).
— Kaj kien vi kondukas ŝin (и куда ты ведёшь её)?
— Hejmen (домой: hejmo – /свой/ дом, домашний очаг).
Foje araba kamparano aĉetis kaprinon en la foiro de Bagdad. La kaprino estis sufiĉe grasa, montriĝis bona aĉetaĵo pro sia laktoriĉa mamo. Kun granda ĝojo la kamparano ekiris al sia vilaĝo kondukante per ŝnurego la belan kaprinon. Survoje renkonte al li venis alia kamparano, kiu haltigis lin.
— Allah kreskigu vian barbon tre longa! Kiel belan kaprinon vi havas! Kie vi aĉetis ŝin?
— Nu, en la foiro de Bagdad — respondis nia kamparano.
— Kaj kien vi kondukas ŝin?
La scivolema arabo preteriris (любопытный араб прошёл мимо: scivoli – любопытствовать, осведомляться), sed baldaŭ venis renkonte alia kamparano (но вскоре встретился другой крестьянин), kiu same haltigis lin (который так же остановил его: samo – то же самое) kaj same alparolis lin (и так же обратился к нему: paroli – говорить, разговаривать).
— Allah kreskigu vian barbon ĝis la genuoj (Аллах да вырастит твою бороду до колен)! Kiel belan kaprinon vi havas! Kie vi aĉetis ŝin?
— Nu, en la foiro de Bagdad — nia kamparano volonte kontentigis la scivolon de la fremdulo (наш крестьянин охотно удовлетворил любопытство чужака: kontenta – довольный, fremda – чужой).
— Kaj kien vi kondukas ŝin?
— Kaj kien vi kondukas ŝin?
Ankaŭ tiu arabo preterlasis lin (этот араб тоже прошёл мимо него: «пропустил его»: ankaŭ – тоже, также, lasi – допускать, позволять; оставлять, покидать), sed sur la vojo al la vilaĝo de nia kamparano (но на дороге к деревне нашего крестьянина) regis vigla trafiko (царило оживлённое движение), ĉar preskaŭ je ĉiu dudeka paŝo li renkontis arabon (потому что почти при каждом двадцатом шаге он встречал араба), kiu afable interesiĝis (который любезно интересовался: interesi – интересовать) haltigante lin (останавливая его): «Allah kreskigu vian barbon ĝis via umbiliko aŭ maleolo (Аллах да вырастит твою бороду до твоего пупка или щиколотки)! Kiel belan kaprinon vi havas! Kie vi aĉetis ŝin? Kien vi kondukas ŝin?»
Nia kamparano ĉiam pli nerve (наш крестьянин всегда более нервно = всё более и более нервно), pli incitite (более раздражённо) kaj pli perdinte paciencon (и более потеряв терпение = и всё более нетерпеливо) respondadis (отвечал): «En la foiro de Bagdad! Hejmen!» Sed la longa vico de interesiĝantoj neniel havis finon (но длинный ряд интересующихся никак не имел конца). Ilia nombro atingis precize 50 [kvindek] (их число достигло ровно пятидесяти: preciza – точный), kiam nia kamparano ekkoleris kaj decidis (когда наш крестьянин рассердился и решил), ke li batos per sia bastono la proksiman scivolemulon (что он ударит своей палкой ближайшего любопытного), kiu ajn li estu kaj (кто бы он ни был, и: ajna – любой, kiu ajn – кто бы ни, кто бы то ни было).
Kaj jen sur la vojo jam videbliĝis longbarba (и вот на дороге уже виднелся длиннобородый: vidi – видеть, videbla – видимый), pie aspektanta derviŝo (благочестиво выглядящий дервиш), kiu subite haltis ĉe la kaprino (который внезапно остановился у козы).
— Allah kreiskigu vian barbon ĝis via dika piedfingro (Аллах да вырастит твою бороду до твоего большого пальца ноги: dika – толстый, dikfingro – большой палец, piedo – ступня ноги) — li komencis (он начал). — Kiel belan kaprinon vi havas! Kie vi aĉetis ŝin?
Nia paciencperdinta kaprinposedanto (наш потерявший терпение владелец козы: posedi – владеть, обладать) senresponde levis sian bastonon (не отвечая: «безответно» поднял свою палку: respondo – ответ) kaj kruele draŝis la sanktan vireton (и жестоко молотил святого человека).
Por plendi la derviŝo kuris al la sultano (чтобы пожаловаться, дервиш побежал к султану), kiu poste vokigis al si (который потом велел позвать к себе: voki – звать, vokigi – приказать позвать) la pekan kamparanon (провинившегося: «грешного» крестьянина: peko – грех), forgesintan pri la bonmoro kaj religia
Ирина Кротова: Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы
Здесь есть возможность читать онлайн «Ирина Кротова: Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы» весь текст электронной книги совершенно бесплатно (целиком полную версию). В некоторых случаях присутствует краткое содержание. год выпуска: 0101, категория: Старинная литература / на русском языке. Описание произведения, (предисловие) а так же отзывы посетителей доступны на портале. Библиотека «Либ Кат» — LibCat.ru создана для любителей полистать хорошую книжку и предлагает широкий выбор жанров:
Выбрав категорию по душе Вы сможете найти действительно стоящие книги и насладиться погружением в мир воображения, прочувствовать переживания героев или узнать для себя что-то новое, совершить внутреннее открытие. Подробная информация для ознакомления по текущему запросу представлена ниже:
Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы: краткое содержание, описание и аннотация
Предлагаем к чтению аннотацию, описание, краткое содержание или предисловие (зависит от того, что написал сам автор книги «Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы»). Если вы не нашли необходимую информацию о книге — напишите в комментариях, мы постараемся отыскать её.
Ирина Кротова: другие книги автора
Кто написал Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы? Узнайте фамилию, как зовут автора книги и список всех его произведений по сериям.
Возможность размещать книги на на нашем сайте есть у любого зарегистрированного пользователя. Если Ваша книга была опубликована без Вашего на то согласия, пожалуйста, направьте Вашу жалобу на info@libcat.ru или заполните форму обратной связи.
В течение 24 часов мы закроем доступ к нелегально размещенному контенту.
Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы — читать онлайн бесплатно полную книгу (весь текст) целиком
Ниже представлен текст книги, разбитый по страницам. Система сохранения места последней прочитанной страницы, позволяет с удобством читать онлайн бесплатно книгу «Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы», без необходимости каждый раз заново искать на чём Вы остановились. Поставьте закладку, и сможете в любой момент перейти на страницу, на которой закончили чтение.
Эсперанто сЮлио Баги
Рассказы
Kamparano kaj lia kaprino
(Крестьянин и его коза,kampo– поле,kamparo– село, сельская местность)
Foje araba kamparano (однажды арабский крестьянин: fojo– раз) aĉetis kaprinon (купил козу: kapro– козёл) en la foiro de Bagdad (на ярмарке Багдада). La kaprino estis sufiĉe grasa (коза была довольно жирная), montriĝis bona aĉetaĵo (оказалась хорошей покупкой: montri– показывать) pro sia laktoriĉa mamo (из-за своего полного: «богатого» молоком вымени: lakto– молоко,riĉa– богатый, обильный). Kun granda ĝojo la kamparano ekiris al sia vilaĝo (с большой радостью крестьянин отправился в свою деревню: iri– идти, ходить) kondukante per ŝnurego la belan kaprinon (ведя верёвкой красивую козу). Survoje renkonte al li venis alia kamparano (по дороге навстречу ему пришёл = встретился ему другой крестьянин: sur– на,vojo– путь, дорога), kiu haltigis lin (который остановил его: halti– останавливаться).
— Allah kreskigu vian barbon tre longa (Аллах да вырастит твою бороду очень длинной: kreski– расти)! Kiel belan kaprinon vi havas (какая красивая коза у тебя: «как/насколько красивую козу ты имеешь»)! Kie vi aĉetis ŝin (где ты купил её)?
— Nu (ну), en la foiro de Bagdad (на ярмарке Багдада) — respondis nia kamparano (ответил наш крестьянин).
— Kaj kien vi kondukas ŝin (и куда ты ведёшь её)?
Foje araba kamparanoaĉetis kaprinonen la foiro de Bagdad.La kaprino estis sufiĉe grasa, montriĝis bona aĉetaĵopro sia laktoriĉa mamo. Kun granda ĝojo la kamparano ekiris al sia vilaĝokondukante per ŝnurego la belan kaprinon. Survoje renkonte al li venis alia kamparano, kiu haltigis lin.
— Allah kreskigu vian barbon tre longa! Kiel belan kaprinon vi havas! Kie vi aĉetis ŝin?
— Nu, en la foiro de Bagdad — respondis nia kamparano.
— Kaj kien vi kondukas ŝin?
— Hejmen.
La scivolema arabo preteriris (любопытный араб прошёл мимо: scivoli– любопытствовать, осведомляться), sed baldaŭ venis renkonte alia kamparano (но вскоре встретился другой крестьянин), kiu same haltigis lin (который так же остановил его: samo– то же самое) kaj same alparolis lin (и так же обратился к нему: paroli– говорить, разговаривать).
— Allah kreskigu vian barbon ĝis la genuoj (Аллах да вырастит твою бороду до колен)! Kiel belan kaprinon vi havas! Kie vi aĉetis ŝin?
— Nu, en la foiro de Bagdad — nia kamparano volonte kontentigis la scivolon de la fremdulo (наш крестьянин охотно удовлетворил любопытство чужака: kontenta– довольный, fremda –чужой).
— Kaj kien vi kondukas ŝin?
Lascivolemaarabopreteriris,sedbaldaŭvenisrenkontealiakamparano,kiusamehaltigislinkajsamealparolislin.
— Allah kreskigu vian barbon ĝis la genuoj! Kielbelankaprinonvihavas!Kieviaĉetisŝin?
—Nu,enlafoirodeBagdad—niakamparanovolontekontentigislascivolondelafremdulo.
— Kaj kien vi kondukas ŝin?
— Hejmen.
Ankaŭ tiu arabo preterlasis lin (этот араб тоже прошёл мимо него: «пропустил его»: ankaŭ– тоже, также,lasi– допускать, позволять;оставлять, покидать), sed sur la vojo al la vilaĝo de nia kamparano (но на дороге к деревне нашего крестьянина) regis vigla trafiko (царило оживлённое движение), ĉar preskaŭ je ĉiu dudeka paŝo li renkontis arabon (потому что почти при каждом двадцатом шаге он встречал араба), kiu afable interesiĝis (который любезно интересовался: interesi– интересовать) haltigante lin (останавливая его): «Allah kreskigu vian barbon ĝis via umbiliko aŭ maleolo (Аллах да вырастит твою бороду до твоего пупка или щиколотки)! Kiel belan kaprinon vi havas! Kie vi aĉetis ŝin? Kien vi kondukas ŝin?»
Читать онлайн «Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы»
Автор Юлио Баги
Эсперанто с Юлио Баги
Рассказы
Метод чтения Ильи Франка
Kamparano kaj lia kaprino
— Allah kreskigu vian barbon tre longa (Аллах да вырастит твою бороду очень длинной: kreski – расти )! Kiel belan kaprinon vi havas (какая красивая коза у тебя: «как/насколько красивую козу ты имеешь»)! Kie vi aĉetis ŝin (где ты купил её)?
— Nu (ну), en la foiro de Bagdad (на ярмарке Багдада) — respondis nia kamparano (ответил наш крестьянин).
— Kaj kien vi kondukas ŝin (и куда ты ведёшь её)?
— Hejmen (домой: hejmo – /свой/ дом, домашний очаг ).
Foje araba kamparano aĉetis kaprinon en la foiro de Bagdad. La kaprino estis sufiĉe grasa, montriĝis bona aĉetaĵo pro sia laktoriĉa mamo. Kun granda ĝojo la kamparano ekiris al sia vilaĝo kondukante per ŝnurego la belan kaprinon. Survoje renkonte al li venis alia kamparano, kiu haltigis lin.
— Allah kreskigu vian barbon tre longa! Kiel belan kaprinon vi havas! Kie vi aĉetis ŝin?
— Nu, en la foiro de Bagdad — respondis nia kamparano.
— Kaj kien vi kondukas ŝin?
— Hejmen.
La scivolema arabo preteriris (любопытный араб прошёл мимо: scivoli – любопытствовать, осведомляться ), sed baldaŭ venis renkonte alia kamparano (но вскоре встретился другой крестьянин), kiu same haltigis lin (который так же остановил его: samo – то же самое ) kaj same alparolis lin (и так же обратился к нему: paroli – говорить, разговаривать ).
— Allah kreskigu vian barbon ĝis la genuoj (Аллах да вырастит твою бороду до колен)! Kiel belan kaprinon vi havas! Kie vi aĉetis ŝin?
— Kaj kien vi kondukas ŝin?
La scivolema arabo preteriris, sed baldaŭ venis renkonte alia kamparano, kiu same haltigis lin kaj same alparolis lin.
— Allah kreskigu vian barbon ĝis la genuoj! Kiel belan kaprinon vi havas! Kie vi aĉetis ŝin?
— Nu, en la foiro de Bagdad — nia kamparano volonte kontentigis la scivolon de la fremdulo.
— Kaj kien vi kondukas ŝin?
— Hejmen.
Ankaŭ tiu arabo preterlasis lin, sed sur la vojo al la vilaĝo de nia kamparano regis vigla trafiko, ĉar preskaŭ je ĉiu dudeka paŝo li renkontis arabon, kiu afable interesiĝis haltigante lin: «Allah kreskigu vian barbon ĝis via umbiliko aŭ maleolo! Kiel belan kaprinon vi havas!Kie vi aĉetis ŝin? Kien vi kondukas ŝin?»
Nia kamparano ĉiam pli nerve (наш крестьянин всегда более нервно = всё более и более нервно), pli incitite (более раздражённо) kaj pli perdinte paciencon (и более потеряв терпение = и всё более нетерпеливо) respondadis (отвечал): «En la foiro de Bagdad! Hejmen!» Sed la longa vico de interesiĝantoj neniel havis finon (но длинный ряд интересующихся никак не имел конца). Ilia nombro atingis precize 50 [kvindek] (их число достигло ровно пятидесяти: preciza – точный ), kiam nia kamparano ekkoleris kaj decidis (когда наш крестьянин рассердился и решил), ke li batos per sia bastono la proksiman scivolemulon (что он ударит своей палкой ближайшего любопытного), kiu ajn li estu kaj (кто бы он ни был, и: ajna – любой, kiu ajn – кто бы ни, кто бы то ни было ).
Nia kamparano ĉiam pli nerve, pli incitite kaj pli perdinte paciencon respondadis: «En la foiro de Bagdad! Hejmen!» Sed la longa vico de interesiĝantoj neniel havis finon. Ilia nombro atingis precize 50, kiam nia kamparano ekkoleris kaj decidis, ke li batos per sia bastono la proksiman scivolemulon, kiu ajn li estu kaj.
Kaj jen sur la vojo jam videbliĝis longbarba (и вот на дороге уже виднелся длиннобородый: vidi – видеть, videbla – видимый ), pie aspektanta derviŝo (благочестиво выглядящий дервиш), kiu subite haltis ĉe la kaprino (который внезапно остановился у козы).
Nia paciencperdinta kaprinposedanto (наш потерявший терпение владелец козы: posedi – владеть, обладать ) senresponde levis sian bastonon (не отвечая: «безответно» поднял свою палку: respondo – ответ ) kaj kruele draŝis la sanktan vireton (и жестоко молотил святого человека).
Kaj jen sur la vojo jam videbliĝis longbarba, pie aspektanta derviŝo, kiu subite haltis ĉe la kaprino.
— Allah kreiskigu vian barbon ĝis via dika piedfingro — li komencis. — Kiel belan kaprinon vi havas! Kie vi aĉetis ŝin?
Nia paciencperdinta kaprinposedanto senresponde levis sian bastonon kaj kruele draŝis la sanktan vireton.
Por plendi la derviŝo kuris al la sultano (чтобы пожаловаться, дервиш побежал к султану), kiu poste vokigis al si (который потом велел позвать к себе: voki – звать, vokigi – приказать позвать ) la pekan kamparanon (провинившегося: «грешного» крестьянина: peko – грех ), forgesintan pri la bonmoro kaj religia respekto (забывшего о порядочности и религиозном почтении: moro – обычай, нрав ) koncerne la sanktan vireton (в отношении святого человека: koncerni – затрагивать, касаться ).
Por plendi la derviŝo kuris al la sultano, kiu poste vokigis al si la pekan kamparanon, forgesintan pri la bonmoro kaj religia respekto koncerne la sanktan vireton.
Nia kamparano kun humila mieno aperis antaŭ la sultano, kiu sidis sur sia trono, ĉirkaŭita de gravaj korteganoj.
— Granda estas Allah kaj Lia profeto Mahomedo (велик Аллах и Его пророк Магомет)! — nia kamparano respondis (наш крестьянин ответил) profunde kliniĝante antaŭ la suvereno (глубоко склоняясь перед правителем: klini – склонять, наклонять ).
— Ci, stultulo, kial ci batis tiun ĉi pian homon, kiu ja pekis nenion kontraŭ ci? Respondu! — tiel la sultano severmiene vokis lin por konfeso kaj senkulpigo.
— Granda estas Allah kaj Lia profeto Mahomedo! — nia kamparano respondis profunde kliniĝante antaŭ la suvereno.
Je tiu grava religia laŭdo la sultano leviĝis, ankaŭ la korteganoj, poste ili residiĝis. La kolero de la sultano iom mildiĝis kaj li denove, malpli severtone alparolis la kamparanon.
— Granda estas Allah kaj Lia profeto Mahomedo! — la kamparano piatone respondis (крестьянин благоговейным тоном ответил) levante la okulojn al la alta ĉielo (поднимая глаза к высокому небу).
La sultano kaj korteganoj (султан и придворные) — kion fari (что делать)? — denove leviĝis (снова поднялись), poste residiĝis (потом снова сели). Jes (да), ĉar estas religia regulo tiel fari (потому что есть религиозное правило так делать), tamen la sultano malpacienciĝis (однако султан потерял терпение: «сделался нетерпеливым»: pacienco – терпение ), iom akre avertis nian kamparanon (немного резко предупредил нашего крестьянина: akra – острый; резкий ):
— Nu, bone, mi vidas, ke ci ne estas ĝisfunde fripono. Respondu do, kial ci bastonumadis tiun derviŝon, kiu ja nenion malbonan faris al ci?
— Granda estas Allah kaj Lia profeto Mahomedo! — la kamparano piatone respondis levante la okulojn al la alta ĉielo.
La sultano kaj korteganoj — kion fari? — denove leviĝis, poste residiĝis. Jes, ĉar estas religia regulo tiel fari, tamen la sultano malpacienciĝis, iom akre avertis nian kamparanon:
— Bone (ладно), bone, stultulo (глупец), sed tamen fine respondu (но всё же наконец ответь: fino – конец ), kial ci traktis tiel kruele (почему ты обошёлся так жестоко: trakti – вести переговоры; обходиться, обращаться ) per cia bastono tiun ĉi pian derviŝon (твоей палкой с этим благочестивым дервишем)?
— Granda estas Allah kaj Lia (велик Аллах и Его). — komencis trankvile nia kamparano (начал спокойно наш крестьянин), sed kiam la sultano (но когда султан), la korteganoj leviĝis (придворные поднялись), poste residiĝis, li ne povis eĉ fini la frazon (он не смог даже закончить фразу).
La sultano, kun violkolora vizaĝo pro kolero (с фиолетовым: «цвета фиалки» лицом от злости: violo – фиалка ), kriegis al li (закричал ему):
— Bone, bone, stultulo, sed tamen fine respondu, kial ci traktis tiel kruele per cia bastono tiun ĉi pian derviŝon?
— Granda estas Allah kaj Lia. — komencis trankvile nia kamparano, sed kiam la sultano, la korteganoj leviĝis, poste residiĝis, li ne povis eĉ fini la frazon.
La sultano, kun violkolora vizaĝo pro kolero, kriegis al li:
— Hej, ci, fripono, ci dezerta ŝakalo, ci kukurbkapulo, se ankoraŭ unufoje ci riskos ripeti la samon, mi ĵuras je la barbo de la profeto, ci ricevos tiajn dudek kvin batojn sur viajn plandojn, ke ili valoros eĉ kvindek! Respondu, kial ci draŝis tiel kruele la derviŝon?!
La kamparano profunde riverencis antaŭ la sultano (крестьянин низко: «глубоко» поклонился перед султаном).
— Ho (о), granda sultano (великий султан), aŭskultu min kaj pripensu (послушай меня и обдумай: pensi – думать ), ke mi ripetis al vi trifoje (что я повторил тебе три раза), nur trifoje (только три раза) la plej belan aserton de nia religia vero (самое красивое утверждение нашей религиозной истины: aserti – утверждать, уверять ) kaj jen vi perdis vian altan paciencon (и вот ты потерял своё высокое терпение). Pensu (подумай), ke tiu ĉi malbenita derviŝo (что этот проклятый дервиш: beni – благословлять ) estis la kvindekunua (был пятьдесят первым), kiu haltigis kaj demandis min (кто остановил и спросил меня) sur la vojo al mia malproksima vilaĝo (на дороге к моей далёкой деревне: proksima – близкий ): «kie vi aĉetis la kaprinon kaj kien vi kondukas ŝin (где ты купил козу и куда ты ведёшь её)?» La kvindekunua! Ah, kiel mi estus povinta ne perdi mian paciencon (как я мог бы не потерять моё терпение)!? Prijuĝu min (осуди меня: juĝi – судить, осуждать )!
La kamparano profunde riverencis antaŭ la sultano.
— Ho, granda sultano, aŭskultu min kaj pripensu, ke mi ripetis al vi trifoje, nur trifoje la plej belan aserton de nia religia vero kaj jen vi perdis vian altan paciencon. Pensu, ke tiu ĉi malbenita derviŝo estis la kvindekunua, kiu haltigis kaj demandis min sur la vojo al mia malproksima vilaĝo: «kie vi aĉetis la kaprinon kaj kien vi kondukas ŝin?» La kvindekunua! Ah, kiel mi estus povinta ne perdi mian paciencon!? Prijuĝu min!
lin kompreni povas (его понять может), kiu samon sentas (/тот,/ кто то же самое чувствует).
La sultano indulge komprenis la kamparanon kaj li forpermesis lin sen puno. La korteganoj same trovis la juĝon tre justa.
Troteditan homon eĉ bonvolo turmentas;
lin kompreni povas, kiu samon sentas.
Patra amo
En Bagdad riĉa komercisto sentis proksimiĝi la horon de sia morto. Li vokis al si siajn tri filojn kaj diris al ili: «Filoj, baldaŭ la anĝelo de la Morto kunvolvos kaj forportos mian ombron. Mi ne volas lasi vin sen helpo, sen rimedoj, per kiuj ĉiu el vi povos forĝi sian propran prosperon en la tera ekzistado. Dum mia vivo mi kolektis riĉaĵojn, kiuj abunde sufiĉos por vi, se vi saĝe mastrumados. En tri egalaj partoj mi dividis mian kapitalon. Jen prenu ĝin.
Sed antaŭ ol vi lasus min for, vi devas fari seriozan ĵuron je mia transtomba ripozo, ke tiu, kiu el vi tri disipis sian parton kaj fiaskis en la vivbatalo, revenos ĉi tien, jes, revenos ĝuste en tiun ĉi ĉambron kaj pendigos sin, jes, pendigos sin sur tiun grandan najlon, elstarantan tie ĉe la angulo de la ĉambro. Rigardu ĝin kaj ĉiu ĵuru prenonte sian parton. Allah estu kun vi kaj patra amo akompanu vin sur la disaj vojoj de la Vivo!»
La tri filoj iom miris, iom estis kortuŝitaj, sed fine ili ĵuris laŭ deziro de sia patro kaj preninte la rajtan parton ĉiu iris for en la vastan mondon por provi kaj trovi feliĉon. La maljuna turka komercisto adiaŭis per delikate melankolia rigardo. Tiu rigardo longe, iom timotreme ripozis ĉe la malaperanta figuro de lia plej juna, preskaŭ infana filo.
La komercisto mortis kaj liaj filoj vivis dise en la mondo. La plej aĝa fariĝis saĝa komercisto, li sukcesis multobligi sian heredaĵon. La mezaĝa fariĝis grava bienulo. Li ĉiujare plivastigis la limojn de sia bieno.
Hej, telero (тарелка), talaro (плащ/мантия),
migras mi sur tera voj’ (странствую я на земном пути),
min salutas hunda boj’ (меня приветствует собачий лай),
pro mi ĝojas ĉiu hom’ (мне: «из-за меня» радуется каждый человек),
mon’ postrestas en la dom’ (деньги остаются в доме: resti – оставаться, пребывать )!
Hej, telero, talaro,
perpiede, per ĉaro
migras mi sur tera voj’,
min salutas hunda boj’,
pro mi ĝojas ĉiu hom’,
mon’ postrestas en la dom’!
Jes, jes, mono ĉiam postrestis en la domoj kaj post jaroj du—tri la disipema junulo konstatis, ke la monsako malpleniĝis. Kion fari? Li rememoris pri sia ĵuro, donita al la karmemora patro. Ĵuro estas ĵuro kaj li estis honestulo, kiu ne volis per ĵurrompo riski la transtomban amuzadon de sia bona patro en la sepa Paradizo de Mahomedo kaj tial li returnis sin al la hejma domo.
Jes, jes, sed ĝi troviĝis tre, treege malproksime kaj por atingi ĝin li bezonis ankoraŭ kelkjaran migradon. Multe li devis labori, multe li devis senti la kruelecon de la homoj, multe li suferis pro maljusteco kaj multe li trompiĝis pro falsa sintenado de tiuj, al kiuj li kondutis kun fido. Ofte li pensis pri tio, ĉu ne estus egale, se li pendigus sin sur la proksiman arbon survojan?! Kial migri ĝis la patra domo? Ĉu ne estus pli saĝe ŝpari la lacigan penadon? Sed, kiel mi diris, li estis honestulo kaj volis plenumi laŭvorte la lastan deziron de sia patro.
Fine li atingis la patran domon. En la ĉambro, nevidata de tiom da jaroj, ĉio estis polvkovrita, sed tamen lia unua rigardo rimarkis la grandan najlon, elstarantan el la muro ĉe la angulo kaj poste li rimarkis ankaŭ tiun longan maŝon el ŝnurego, kiu pretigita kuŝis sur la tablo. La malfeliĉa junulo ekĝemis. Dum la vojo li ofte pensis pri tio, ke eble unu el liaj pli aĝaj fratoj jam antaŭenigis lin kaj tiam. Tuj li forpelis la malbelan penson. Cetere la nuna situacio liberigis lin de la zorgoj pluaj.
Verdire estas konfesinde, ke nia junulo komencis kompati sin pensante pri tio, ke ĝuste nun, kiam li estas plena de spertoj kaj ĝuste nun, kiam li povus racie uzi sian menson, li devas plenumi kruelan patran deziron. Riproĉe li pensis, ke certe lia patro estis senkora oradoranto. Kion fari? Ĵuro estas ĵuro kaj li ekstaris sur seĝeton sub la hoknajlo, zorge li metis la maŝon sur sian kolon, la alian finon de la ŝnurego li fiksis al la najlo kaj.
vanas mia spertaro (напрасен мой опыт: «совокупность, группа опытов»),
vane kikerikos kok’ (напрасно будет кукарекать петух),
kiam pendos mi sur hok’ (когда повисну я на крюке)!
Do adiaŭ (итак, прощай) bela mond’ (прекрасный мир),
mortas jen la vagabond’ (умирает вот /так/ бродяга)!
Hej, telero, talaro,
vanas mia spertaro,
vane kikerikos kok’,
kiam pendos mi sur hok’!
Do adiaŭ bela mond’,
mortas jen la vagabond‘!
. kaj li forpuŝis de sub si la seĝeton (и он вытолкнул из-под себя стульчик) kaj (и). kaj. okazis miraklo (случилось чудо). Jes, jes, miraklo, preparita de la senfina patra amo (приготовленное бесконечной отцовской любовью).
. kaj li forpuŝis de sub si la seĝeton kaj. kaj. okazis miraklo. Jes, jes, miraklo, preparita de la senfina patra amo.
La hoko eliĝis tuj el la muro kaj kun ĝi eliĝis, falis parto de la muro mem kaj jen tie supre restis profunda truo kaj en tiu truo enestis ĝuste tiom da riĉaĵo, kiom la junulo iam ricevis kiel heredaĵon el la propraj manoj de sia patro. Ho, kiel bone nun li komprenis la ŝajnan kruelecon de la patra koro; ĝi estis profunda amo, inspirita de saĝo.
Li neniam plu foriris de la patra domo, post jaroj li havis belan familion, grandan famon ne nur en Bagdad, sed eĉ ekster la limoj de la urbo. La du riĉegaj fratoj venis al li por revidi la perditan frateton, por peti liajn konsilojn, ĉar ili ambaŭ rekonis kaj akceptis la spiritan superecon de la plej juna, kiu efektive estis tre saĝa kaj neniam parolis pri tio, kio okazis ĉe lia reveno en la patra domo.
Drameto sur la monto
(Маленькая драма на горе)
Aŭtuna nebulo vualas la profundon de la valo. Nur la turpinto de la vilaĝa preĝejo reliefiĝas el la laktblanka tavolo. La orumita ventokoko turnas sin tien-reen en la rustoruĝaj radioj de la posttagmeza suno.
Lia azena Moŝto Marko longe rigardas al la laŭvente turniĝanta kortbirdo kaj lia mieno esprimas melankolian meditadon pri alveno de la velkiĝo. Jen la kampo flaviĝas, la collongaj herbetoj sekiĝas. Nur la kardoj pompas sukplene. Post paso de kelkaj tagoj verŝajne blanka neĝo kovros ĉion. Lia azena moŝto jam travivis kelkfoje tian kruelan periodon. Lia sungloriga orelfenda himno neniam helpis. Li preskaŭ perdis jam sian kredon pri dieco de la Suno. Ankaŭ nun Marko pesimiste rigardas al la proksima estonteco. Kion fari? La vivo similas al tiu multpromesa brila koko de la preĝejturo. Ĝi turnas sin tien kaj reen, igas konjekti baldaŭan forflugon aŭ ĝojplenan kikerikadon, sed la samloka turniĝado neniam ĉesas kaj la ĝojkrio ĉiam forestas.
Kardo (чертополох), iom izolita ĉe la najbara ŝtono (немного изолированный = немного в стороне у соседнего камня), kompate alparolas Markon (сочувственно обращается к Марку: kompati – жалеть, сочувствовать ).